Onlangs, 1 februari, was de geboortedag van de Amerikaanse fotokunstenaar Vivian Mayer, wiens naam nog niet zo lang geleden in de geschiedenis van de straatfotografie stond - in 2009. Toen opende de wereld onverwacht en vrij per ongeluk haar fotoarchieven van het leven in Amerika in de jaren vijftig en zeventig. De geboortedag van de fotograaf, wiens naam gelijk stond met klassiekers uit de documentairefotografie als Henri Cartier-Bresson, Eugene Smith en Manuel Rivera-Ortiz, valt precies op het hoogtepunt van het nieuwe modeseizoen en valt tussen de finale van Parijs Haute Couture and the Weeks pret-a-porter, die New York dit jaar gebruikte om de herenkledingmarathon te voltooien. Kortom, de heetste tijd voor straatfotografen die de mode-industrie de afgelopen tien jaar radicaal hebben veranderd.
De gasten van de shows, die elkaar proberen te overtreffen met hun outfits, zijn vandaag niet minder en zelfs belangrijkere nieuwsmakers van Fashion Weeks dan de ontwerpers zelf. Waarom zou je geld uitgeven aan hoogwaardige films om een populaire trend te laten zien als je een selectie streetstyle kunt bieden? In 2013 noemde Susie Menkes dit hele bonte pakket 'fashionable circus'. Het begon echter helemaal niet in de arena.
Om de hausse in streetstyle van de jaren 2010 te rechtvaardigen, noem maar een paar namen: Face Hunter-oprichter Ivan Rodick, Jak & Jil-vader Tommy Ton, en The Sartorialist-oprichter Scott Schumann, die de focus van modefotografie verlegde van het ideale lichaam naar stijl. Het is geen toeval dat de sleutelfiguren van The Sartorialist freaks waren die a priori de aandacht trokken, vertegenwoordigers van allerlei subculturen en de underground, travestieten en andere "non-format" volgens klassieke glossy standaarden. Het was dus in veel opzichten het streetstyle-genre dat de massale verschijning op de catwalk van leeftijdsmodellen, modellen met een grotere maat en modellen met een handicap bepaalde. Fotografen, die slimme voorbijgangers uit de menigte grepen, gaven iedereen de kans om zich model te voelen en gaven het startsein voor hun vorm van zelfexpressie.
Als Scott Schumann de voorkeur gaf aan een straatportret, dan maakte Tommy horizontale foto's met de meest pakkende details van het beeld. De drang om de camera te raken heeft een menigte modebloggers voortgebracht die zich haastten om hun dagelijkse modekrampen te posten. Hoe gekker hoe beter. Natuurlijkheid en realisme verdwenen dus uit de streetstyle, maar het beeld werd hierdoor niet minder aantrekkelijk. Al in 2009 werd de eerste rij belangrijke shows, samen met moderedacteurs, ingenomen door Garanz Dore, Brian Boy, Susie Bubble, Tavi Gevinson en andere blogpioniers.
Hun namen kwamen echter niet uit het niets. Als je niet stilstaat bij de naam van Edward Lynn Sambourne met zijn The Edwardian Sartorialist en met de hand getekende illustraties in de geest van "Dandy on the Skating Rink" - gele pantalons, blauwe jassen en dat is alles - kunnen we zeggen dat de eerste golf in de ontwikkeling van het genre van straatfotografie is te danken aan de opkomst en verspreiding van kleine 35 mm meetzoekercamera's. Dit gaf de wereld de klassiekers van straatfotografie: Henri Cartier-Bresson, Robert Frank, Alfred Eisenstadt, Eugene Smith, William Eggleston, Manuel Rivera-Ortiz en Harry Winogrand. Zoals hierboven vermeld is in 2009 de naam Vivian Mayer aan deze rij toegevoegd.
Vivian maakte haar hele leven foto's, maar liet haar werk aan niemand zien. Ze sneed tweehonderd films per jaar af, ontwikkelde ze in haar eigen kamer en veranderde er een donkere kamer van. Mayer werkte bijna 40 jaar als oppas in Chicago. Gedurende deze tijd slaagde ze erin om meer dan 2.000 filmrolletjes, 3.000 foto's en 100.000 negatieven te verzamelen, waarvan niemand tijdens haar leven wist. Haar foto's bleven onbekend, en de films - onontwikkeld en onbedrukt, voordat ze in 2007 werden onthuld op een veiling in een veilinghuis in Chicago. Door niet-betaling gingen haar archiefdozen vol negatieven, die al snel spetterden, onder de hamer.
Street en mode waren echter pas met elkaar verbonden toen de reportagestijl door de modefotografie drong. Dit gebeurde pas in het midden van de 20e eeuw, toen het verfijnde, statische studiobeeld werd gecorrigeerd door de 'documentaire'-neiging: bewegingloze modellen, voornamelijk binnenshuis opgenomen, in de studio of in het interieur, werden nu in onvoorspelbare locaties.
Martin Munkacci wordt beschouwd als de initiator van de nieuwe documentaire stijl van modefotografie in de jaren vijftig. Als sportfotograaf bracht hij beweging en spontaniteit in de modefotografie. Het werk van Munkacsi had een enorme impact op de hele volgende generatie fotografie, maar vooral op Richard Avedon. Hij was het die voor het eerst in de geschiedenis modellen uit de studio naar de straat bracht en brak met de klassieke statische foto's van de jaren dertig. Zonder zijn beroemde opname uit 1947 van een model in een Christian Dior-barjack, zou er vandaag geen streetstyle zijn.
De Avedon-zaak werd voortgezet door David Bailey, en vervolgens door Diana Arbus, die naam maakte op de set voor Harper's Bazaar en overstapte naar buitenbeentjes. De naam van deze pioniers met moderne streetstyle verbindt Bill Cunningham, die erin slaagde zowel de eerste stappen van streetstyle als de hausse te vangen. Bill heeft veertig jaar meegewerkt aan de berichtgeving voor de wekelijkse On the Street-column van The New York Times. Cunningham publiceerde daar zijn eerste verzameling straatfoto's in 1978, toen hij erin slaagde enkele foto's te maken van Greta Garbo die door New York slenterde.
In de jaren 80 promootte de iconische Britse i-D het opzettelijk realistische, retoucheren en cultiveren van de imperfectie van helden. Voorspelbaar: het magazine gaat tenslotte helemaal over avant-garde mode, muziek, kunst en jeugdcultuur. Opgericht door ontwerper Terry Jones in 1980, zag de eerste i-D het daglicht als een amateurfanzine, met de hand gestikt met getypte tekst. Het was natuurlijk gewijd aan de streetstyle van het punktijdperk in Londen. Het werd voor het tijdschrift gefilmd door Nick Knight, Jurgen Teller en Ellen von Unwerth. In de jaren 80 diversifieerde James Shabuzz de geschiedenis van straatfotografie met foto's van de helden van Brooklyn, Soichi Aoki in de jaren 90 opende de straatstijl van Tokio voor de wereld, nou ja, toen zag je zelf alles.
Tegenwoordig, in een tijdperk waarin iemand door de lens van een iPhone naar de wereld kijkt en iedereen eerst fotograaf wordt, wordt het steeds moeilijker om iets echt nieuws te vinden in het genre van straatfotografie. Nieuwe klassiekers van het genre hebben echter nog steeds een plek om te zijn. Deze straatfotografen noemen de Portugees Rui Pal, de Indiër Manish Khattri, Eric Kim uit Californië, Bernd Schaeffers uit Solingen en Nicholas Goodden uit Londen.
Om dit assortiment aan te vullen met uw naam hoeft u echter geen camera aan te schaffen. Een smartphone en Instagram zijn genoeg, waar er elke dag meer en meer accounts zijn die gewijd zijn aan streetstyle. Sommigen van hen zijn van fotografen die voor de wereldglans fotograferen, anderen van modebloggers en weer anderen dupliceren sites die worden achtervolgd door de glorie van The Sartorialist.
